Kugcine ukubuyekezwa ngoFebhuwari 11, 2025 ngu Izinja Vets
Eminyakeni yamuva nje, imililo yequbula iye yaba usongo olwandayo, olungagcini nje ngokuthinta izimpilo zabantu kodwa futhi nokuphepha kwezilwane ezifuywayo esizithandayo. Njengomnikazi wezilwane ezifuywayo onokwethenjelwa, kubalulekile ukuthi uzilungiselele futhi waziswe mayelana nendlela yokuvikela abangani bakho abanoboya phakathi nezimo eziphuthumayo ezinjalo.
Lo mhlahlandlela ophelele uzokunikeza Amasu ayi-11 abalulekile wokugcina izilwane ezifuywayo ziphephile ngesikhathi somlilo wequbula, uqinisekisa ukuthi ukuhlomele kahle ukusingatha izimo ezinjalo. Ukwengeza, sizophendula imibuzo evame ukubuzwa futhi sinikeze izinkomba kanye nezinsiza zokuqhubeka nokufunda.

1. Yenza Uhlelo Oluningiliziwe Lwezimo Eziphuthumayo
Isinyathelo sokuqala sokuvikela izilwane ezifuywayo ngesikhathi somlilo wequbula ukwenza uhlelo olunemininingwane yezimo eziphuthumayo. Lolu hlelo kufanele lufake:
- Izindlela Zokuphuma: Khomba izindlela eziningi zokuphuma ekhaya lakho futhi uqinisekise ukuthi ziyafinyeleleka. Zijwayeze ngezinhlelo zokuphuma zendawo kanye nezindawo zokukhosela ezihlalisa izilwane ezifuywayo.
- Umnakekeli Oqokiwe: Uma ungekho ekhaya ngesikhathi kunesimo esiphuthumayo, khetha umngane omethembayo noma umakhelwane ongayisa izilwane ezifuywayo endaweni ephephile. Qinisekisa ukuthi banokhiye wekhaya lakho futhi bayazazi izidingo zezilwane ezifuywayo.
- Ikhithi Yezimo Eziphuthumayo: Lungiselela ikhithi yezimo eziphuthumayo zesilwane esifuywayo esihlanganisa ukudla, amanzi, imithi, amarekhodi ezokwelapha, ikhithi yosizo lokuqala, amaleshi, amakholola anamathegi omazisi, nesithombe sakamuva sesilwane sakho esifuywayo. Gcina le khithi endaweni efinyeleleka kalula.
Kungani Kubalulekile: Ukuba nohlelo olucatshangelwe kahle kunganciphisa kakhulu ukucindezeleka nokudideka ngesikhathi sokuthutha, kuqinisekise ukuthi wena nezilwane ezifuywayo ningafinyelela ukuphepha ngokushesha.
2. I-Microchip Izilwane Zakho Ezifuywayo Nokugcina Omazisi Babuyekeziwe
I-Microchipping ingenye yezindlela eziphumelela kakhulu zokuqinisekisa ukuthi isilwane sakho singakhonjwa futhi sibuyiselwe kuwe uma nahlukaniswa phakathi nomlilo wequbula.
- Ukubhaliswa kwe-Microchip: Qinisekisa ukuthi i-microchip yesilwane sakho esifuywayo ibhalisiwe nokuthi imininingwane yakho yokuxhumana ihambisana nesikhathi. Lokhu kubalulekile ukuze izindawo zokukhosela kanye nemitholampilo yezilwane ikuhlanganise nesilwane sakho esifuywayo.
- Omaka be-ID: Ngokungeziwe ekwenzeni i-microchip, qiniseka ukuthi izilwane ezifuywayo zigqoka amakholola anamathegi omazisi bamanje. Faka inombolo yakho yocingo kanye nanoma yiluphi olunye ulwazi lokuxhumana olufanele.
Kungani Kubalulekile: Esiphithiphithini sokufuduka, izilwane ezifuywayo zingalahleka kalula. I-microchip namathegi e-ID angamathuluzi abalulekile okuhlangana kabusha nesilwane sakho esifuywayo.
3. Prakthiza Imishini Yokuphuma Nezilwane Zakho Ezifuywayo
Ukujwayela ukuzijwayeza ukuzijwayeza ukuphuma nezilwane ezifuywayo kungase kuzisize zijwayelane nenqubo, kwehlise ukukhathazeka futhi kuqinisekise ukuphuma okushelelayo.
- Ukuphunyula mbumbulu: Yenza ukukhishwa okuhlekisayo nezilwane ezifuywayo, usebenzisa abathwali bazo noma amaleshi. Lokhu kuzobasiza ukuba bajwayelane nenqubo futhi banciphise ukucindezeleka ngesikhathi sezimo eziphuthumayo zangempela.
- Ukuqinisa Okuhle: Sebenzisa ukuphatha nokudumisa ukuze udale ubudlelwane obuhle nenqubo yokuphuma. Lokhu kuzosiza izilwane ezifuywayo zihlale zizolile futhi zibambisane.
Kungani Kubalulekile: Ukujwayelana nenqubo yokuphuma kungenza umehluko omkhulu endleleni izilwane ezifuywayo ezisabela ngayo ngesikhathi esiphuthumayo sangempela, okwenza kube lula kuwe ukuthi uziyise endaweni ephephile.
4. Lungiselela Ikhithi Yezimo Eziphuthumayo Eqondene Nezilwane
Ikhithi yezimo eziphuthumayo egcwele kahle ibalulekile ukuze ugcine izilwane ezifuywayo ziphephile ngesikhathi somlilo wequbula. Ikhithi yakho kufanele ifake:
- Ukudla namanzi: Pakisha ukudla namanzi okungenani kwezinsuku ezintathu ngesilwane ngasinye. Faka nokuvula ithini uma isilwane sakho esifuywayo sidla ukudla okusemathinini.
- Imithi kanye namarekhodi ezokwelapha: Gcina imithi yesilwane sakho esifuywayo kanye namakhophi amarekhodi aso okwelashwa esitsheni esingangeni manzi.
- I khithi yosizo lokuqala: Faka ikhithi yosizo lokuqala eyisisekelo enezinto ezifana namabhandeshi, ama-antiseptic wipes, nama-tweezers.
- Ama-leashes, amakholomu, nama-Carriers: Qinisekisa ukuthi unezintambo eziqinile, amakhola, nezithwali zesilwane ngasinye.
- Izinto Zokududuza: Pakisha izinto ezijwayelekile njengamathoyizi, izingubo zokulala, noma izingubo zokulala ukuze usize ukugcina izilwane ezifuywayo zizolile.
Kungani Kubalulekile: Ukuba nekhithi ebanzi yezimo eziphuthumayo kuqinisekisa ukuthi unakho konke okudingayo ukuze unakekele izilwane ezifuywayo ngesikhathi uphuma.
5. Yazi Ukuthi Ungazitholaphi Izindlu Ezilungele Izilwane Ezifuywayo
Ngesikhathi somlilo wequbula, akuzona zonke izindawo zokukhosela ezamukela izilwane ezifuywayo. Kubalulekile ukuhlonza izindawo zokukhosela ezilungele izilwane ezifuywayo kanye namahhotela kusenesikhathi.
- Izinsiza Zendawo: Xhumana nehhovisi lakho lendawo yokuphatha izimo eziphuthumayo noma ukulawula izilwane ukuze uthole mayelana nezindawo zokukhosela ezilungele izilwane ezifuywayo endaweni yakini.
- Ucwaningo Lwe-inthanethi: Sebenzisa izinsiza eziku-inthanethi njenge-Red Cross kanye ne-Airbnb ukuze uthole izindawo zokuhlala ezilungele izilwane ezifuywayo.
- Izindlu Zesikhashana: Cabangela ukuhlela izindlu zesikhashana nabangani noma nomndeni ngaphandle kwendawo ethintekile.
Kungani Kubalulekile: Ukwazi ukuthi ungaya kuphi nezilwane ezifuywayo kungonga isikhathi esibalulekile ngesikhathi uphuma futhi kuqinisekise ukuthi izilwane ezifuywayo zamukelekile endaweni oya kuyo.
6. Hlala Unolwazi futhi Ugade Izaziso
Ukuhlala unolwazi ngezimo zomlilo wequbula kubalulekile ukuze kuthathwe izinqumo ngesikhathi.
- Izaziso eziphuthumayo: Bhalisela izexwayiso zesimo esiphuthumayo kuhulumeni wakho wendawo futhi ulande izinhlelo zokusebenza ezifana nohlelo lokusebenza lwe-FEMA noma uhlelo lokusebenza lwe-Red Cross ukuze uthole izibuyekezo zesikhathi sangempela.
- Izindaba Zasekhaya: Qapha iziteshi zezindaba zendawo namawebhusayithi ukuze uthole ulwazi lwakamuva mayelana nokuqubuka komlilo wequbula nama-oda okuphuma.
- Social Media: Landela ama-akhawunti asemthethweni enkundla yezokuxhumana eziphathimandla zendawo kanye nezinsizakalo eziphuthumayo ukuze uthole izibuyekezo.
Kungani Kubalulekile: Ulwazi olufika ngesikhathi lungakusiza wenze izinqumo ezinolwazi mayelana nokuthi uzophuma nini nokuthi uye kuphi, kugcine wena nezilwane ezifuywayo niphephile.
7. Vikela Ikhaya Lakho Nezindawo Ezikuzungezile
Ukuthatha izinyathelo zokuvikela ikhaya lakho nendawo ezungezile kunganciphisa ingozi yokulimala komlilo wequbula.
- Dala i-Defensible Space: Sula izimila kanye nemfucumfucu eduze nekhaya lakho ukuze udale indawo evikelekile. Lokhu kungasiza ekubambezeleni ukubhebhetheka komlilo wequbula.
- Sebenzisa Izinto Ezingashi: Cabangela ukusebenzisa izinto ezingashi ekufuleleni, ekuseceleni nasekulungiseni indawo.
- Faka Izihloli Zentuthu: Qinisekisa ukuthi ikhaya lakho lihlome ngezinto ezibona intuthu futhi ucabange ukufaka isistimu yokufafaza.
Kungani Kubalulekile: Lezi zinyathelo zingasiza ukuvikela ikhaya lakho futhi zikunikeze indawo ephephile yezilwane ezifuywayo ngesikhathi somlilo wequbula.
8. Gcina Izilwane Ezifuywayo Ngasendlini Ngezikhathi Ezinobungozi obukhulu
Ngezikhathi zobungozi obukhulu bomlilo wequbula, gcina izilwane ezifuywayo zisendlini ukuze uzivikele ekubalekeni noma ukulahleka.
- Vikela Izindawo Zangaphandle: Uma izilwane ezifuywayo zidinga ukuphuma, qinisekisa ukuthi igceke lakho livikelekile nokuthi zigadiwe.
- Indawo Ezola: Dala indawo ezolile ngaphakathi endlini ngokunikeza izinto ezijwayelekile nemisebenzi eduduzayo.
Kungani Kubalulekile: Ukugcina izilwane ezifuywayo endlini kunciphisa ubungozi bokubanjwa emlilweni wequbula noma ukubaleka ngokwesaba, kuqinisekisa ukuphepha kwazo.
9. Yiba Nohlelo Lwezilwane Ezinkulu
Uma unezilwane ezinkulu njengamahhashi noma imfuyo, yiba nohlelo oluthile lokuphuma kwazo.
- Transportation: Hlela ama-trailer noma ezinye izimoto ezizothwala izilwane ezinkulu. Qinisekisa ukuthi zisesimweni esihle futhi zingafinyeleleka ngokushesha.
- Amadlelo Esikhashana: Khomba amadlelo esikhashana noma izindawo zokuhlala ngaphandle kwendawo ethintekile.
- Oxhumana nabo abaphuthumayo: Gcina uhlu loxhumana nabo besimo esiphuthumayo kodokotela bezilwane, izinhlangano zokuhlenga izilwane, nezinye izinsiza.
Kungani Kubalulekile: Izilwane ezinkulu zidinga ukucatshangelwa okukhethekile kanye nokuhlelelwa ukuphuma, ukuqinisekisa ukuthi azishiywa emuva noma zivalelwe.
10. Cabangela Izidingo Ezikhethekile Zezilwane Ezifuywayo
Cabangela noma yiziphi izidingo ezikhethekile izilwane ezifuywayo ezingaba nazo, njengezimo zezokwelapha noma izinkinga zokuziphatha.
- Imibandela Yezokwelapha: Qinisekisa ukuthi unemithi eyanele futhi uyazi ukuthi ungayinikeza kanjani.
- Izinkinga Zokuziphatha: Uma isilwane sakho esifuywayo sinezinkinga zokuziphatha, cabanga ukubonisana nodokotela wezilwane noma uchwepheshe wokuziphatha kwezilwane ukuze uthole iseluleko ngokusiphatha ngesikhathi esiphuthumayo.
Kungani Kubalulekile: Ukusingatha izidingo ezikhethekile kuqinisekisa ukuthi izilwane ezifuywayo zithola ukunakekelwa ezikudingayo phakathi nesimo esicindezelayo nesingaba yingozi.
11. Buyekeza futhi Ubuyekeze Uhlelo Lwakho Njalo
Okokugcina, buyekeza futhi ubuyekeze uhlelo lwakho oluphuthumayo njalo ukuze uphendule nganoma yiziphi izinguquko ezimweni zakho noma izimo zendawo.
- Ukubuyekezwa Konyaka: Setha isikhumbuzi sokubuyekeza uhlelo lwakho minyaka yonke noma noma nini lapho kuba noshintsho olukhulu ekhaya lakho noma endaweni yangakini.
- Practice: Zilolonge njalo uhlelo lwakho lokuphuma nezilwane ezifuywayo ukuze uqinisekise ukuthi wonke umuntu uyayazi le nqubo.
Kungani Kubalulekile: Uhlelo olunakekelwa kahle luqinisekisa ukuthi uhlale ulungele isimo esiphuthumayo, okwandisa amathuba okuba uphume ngempumelelo.
imibuzo ejwayelekile ukubuzwa
Q1: Ngingazithola kanjani izindawo zokukhosela ezilungele izilwane ezifuywayo ngesikhathi sokuphuma komlilo wequbula?
A1: Xhumana nehhovisi lakho lendawo yokuphatha izimo eziphuthumayo noma ukulawula izilwane ukuze uthole ulwazi mayelana nezindawo zokukhosela ezilungele izilwane ezifuywayo. Ukwengeza, sebenzisa izinsiza eziku-inthanethi njenge-Red Cross kanye ne-Airbnb ukuze uthole izindawo zokuhlala ezamukela izilwane ezifuywayo.
Q2: Yini okufanele ngiyifake kukhithi yezimo eziphuthumayo yesilwane sami?
A2: Ikhithi yezimo eziphuthumayo yesilwane sakho esifuywayo kufanele ifake ukudla, amanzi, imithi, amarekhodi ezokwelapha, ikhithi yosizo lokuqala, amaleshi, amakholola anamathegi omazisi, nesithombe sakamuva sesilwane sakho esifuywayo. Ungakhohlwa ukufaka izinto zokunethezeka njengamathoyizi noma okokulala.
Q3: Ngilivikela kanjani ikhaya lami emlilweni wequbula?
I-A3: Dala indawo evikelekayo ngokususa izimila nemfucumfucu eduze nekhaya lakho. Sebenzisa izinto ezikwazi ukumelana nomlilo ukuze ufulele, umise amaceleni kanye nokwakheka kwezwe. Faka izinto ezibona intuthu futhi ucabangele isistimu yokufafaza.
Q4: Kuthiwani uma ngingekho ekhaya lapho kuvela umlilo wequbula?
A4: Khetha umngane omethembayo noma umakhelwane ongayisa izilwane ezifuywayo endaweni ephephile. Qinisekisa ukuthi banokhiye wekhaya lakho futhi bayazazi izidingo zezilwane ezifuywayo kanye nohlelo lokuphuma.
Q5: Ngizigcina kanjani izilwane ezifuywayo zizolile ngesikhathi sokukhishwa komlilo wequbula?
I-A5: Zijwayeze ukuzijwayeza ukuphuma nezilwane ezifuywayo ukuze uzijwayeze nenqubo. Sebenzisa ukuphatha nokudumisa ukuze udale ubudlelwane obuhle nenqubo yokuphuma. Nikeza izinto eziduduzayo njengamathoyizi nezingubo zokulala.
Izikhombo kanye nokufunda okwengeziwe
Ngokulandela lawa masu abalulekile ayi-11, ungakhuphula kakhulu ukuphepha kwezilwane ezifuywayo ngesikhathi somlilo wequbula. Khumbula, ukulungiselela kanye nokuqwashisa kuyisihluthulelo sokuvikela abangani bakho abanoboya nokuqinisekisa inhlalakahle yabo ngezikhathi zezimo eziphuthumayo. Hlala unolwazi, hlala uzilungiselele, futhi uhlale uphephile.